გულის დაავადებების დამარცხება მხოლოდ ჯანმრთელი ცხოვრების წესს შეუძლია – კარდიოლოგ ზურაბ კლიმიაშვილის რეკომენდაციები

გადაცემის ლაივი LIVE

როგორ ხდება გულის იშემიური დაავადებების დიაგნოსტირება, როგორია მიოკარდიუმის ინფარქტის მართვა, რა განსხვავებაა სტენტირებასა და შუნტირებას შორის და როდის რომელი გამოიყენება, რა უნდა ვიცოდეთ სტენტირების შესახებ – ამ და სხვა საინტერესო კითხვებს გადაცემაში “სტუმრად ექიმთან” კარდიოლოგი, ევროპის გულ-სისხლძარღვთა დაავადებების პრევენციის საზოგადოების ნაციონალური კოორდინატორი საქართველოში,  ზურაბ კლიმიაშვილი პასუხობს.

დავიწყოთ მთავარით ბატონო ზურაბ. კორონარული არტერიული დაავადებების გამომწვევი ძირითადი მიზეზები. ცხადია ეს სფერო ძალიან ღრმა და მრავლისმომცველია, პრობლემები ბევრია და მრავალმხრივი, მაგრამ შეძლებისდაგვარად რომ ვისაუბროთ ამის შესახებ…

გულ-სისხლძარღვთა დაავადებებთან დაკავშირებული პრობლემები დღემდე რჩება მსოფლიო მედიცინის ნომერ პირველ პრობლემად და თუ პროგნოზებს გადავხედავთ, ასე იქნება მომავალ წლებშიც. შესაბამისად ეს თემა ძალიან აქტუალურია მთელ მსოფლიოში. რაც შეეხება უშუალოდ კორონარულ დაავადებას, ანუ გულის მკვებავი სიხლძარღვების დაავადებას და მის გამომწვევ მიზეზებს, მარტივად და ერთ კონტექსტში რომ ვთქვა, პირველ რიგში ეს არის არაჯანსაღი ცხოვრების წესი. მიუხედავად იმისა, რომ ალბათ ყველასთვის ცნობილია რომელი ქმედებები წარმოადგენენ ასეთი დაავადებების განვითარების რისკ-ფაქტორებს, ადამიანები მაინც ჯიუტად არღვევენ ჯანსაღი ცხოვრების პრინციპებს და საბოლოოდ ვიღებთ გულ-სისხლძართვთა დაავადებებს და მათ შორის ერთ-ერთ ყველაზე აგრესულ და საშიშ კორონარული არტერიების დაავადებას.

პირველ რიგში აღვნიშნავ, რომ ეს არის არასწორი კვების ბრალი. არაჯანსაღი კვების გარდა გამომწვევი მიზეზია არააქტიური ცხოვრების წესი. ერთ-ერთ გადამწყვეტ როლს თამაშობს დარღვეული ძილის რეჟიმიც. თუ ამ ყველაფერს დაერთო არტერიული ჰიპერტენზია, ანუ არტერიული წნევის მატება და შაქრიანი დიაბეტი, ან ქოლესტერინის მაღალი დონე სისხლში, რისკები ძალიან იზრდება. გარდა ამისა, ყველასთვის ცნობილია, რომ თამბაქოს მომხმარებლები წარმოადგენენ რისკ-ჯგუფს გულ-სისხლძარღვთა დაავადების კუთხით. სწორედ ეს არის ის რისკ-ფაქტორები, რომელთა ერთობლიობაც  დროთა განმავლობაში ათეროსკლეროზის განვითარებას იწვევს. ეს კი იმას ნიშნავს, რომ სისხლძარღვები ზიანდება, კარგავს ელასტიურობას, კარგავს ფუნქციებს, ვიწროვდება. ამ ყველაფერს მივყავართ ისეთ გართულებამდე, როგორიცაა სტენოკარდია, რომელიც შემდეგ შეიძლება უფრო გართულდეს და განვითარდეს მიუკარდიუმის ინფარქტი, გულის დაზიანება, გულის უკმარისობა  და ა.შ დღეს მსოფლიო ჯანდაცვა ძალიან ბევრი გზით ცდილობს მასთან ბრძოლას, მაგრამ გულ-სისხლძარღვთა დაავადებები მაინც რჩება ნომერ პირველ პრობლემად.

არსებობენ ადამიანები, რომლებიც ამბობენ, რომ მათ იციან ძალიან ბევრი ისეთი ადამიანის შესახებ, ვინც ჯანსაღი ცხოვრების წესით ცხოვრობდა, მაგრამ ადრეულ ასაკში გარდაიცვალა…

დიახ, საქმე იმაშია, რომ ჩვენთან ზოგადად სწორი წარმოდგენა ჯანსარი ცხოვრების წესზე ძალიან ცოტა ადამიანს აქვს. უმეტესობისათვის ჯანსაღი ცხოვრების წესი ნიშნავს აკრძალვებს, მათ მიაჩნიათ, რომ ექიმმა რამე უნდა აუკრძალოს. შესაბამისად აქედან მოდის განწყობა „ერთხელ ვცხოვრობ და ჯობს სიამოვნება მივიღო“. არადა ჯანსაღი ცხოვრების წესი არ გულისხმობს რაიმე კონკრეტულ აკრძალვებს და უფრო მეტი სიამოვნების მიღებაც შეიძლება ცხოვრებისაგან მაშინ, როდესაც ჩვენი ცხოვრების სტილი ჯანსაღია. და თან ეს შეიძლება მოხდეს ჯანმრთელობის მინიმალური პრობლემების ფონზე ან საერთოდ უპრობლემოდ.

გულ-სისხლძარღვთა დაავადებები სამწუხაროდ მთელი ცხოვრება გრძელდება და მუდმივად საჭიროა მათი კონტროლი. არადა ჯანსაღი ცხოვრების წესს მინიმუმამდე შეუძლია ამ დაავადებების განვითარების რისკის შემცირება.

ინფარქტის შესახებ მინდა გკითხოთ. ჩვეულებრივ, როდესაც ადამიანს აქვს რაიმე სახის ტკივილი გულის არეში, მისი პირველი კითხვაა ხომ არ არის ეს მოიკარდიუმის ინფარქტი. ალბათ ასე იმიტომ ხდება, რომ ყველაზე ხშირად ადამიანებს ამის ეშინიათ. რას გვეტყვით ინფარტქის შესახებ? ესეც იმ პრობლემებიდან გამომდინარეობს, რაზეც პირველი პასუხისას ისაუბრეთ თუ მას ორგანიზმში მიმდინარე რაიმე სხვა ტიპის პათოლოგიები იწვევს?

როდესაც ადამიანს სიტყვა ინფარქტი ესმის, მისთვის ეს ასოცირდება მძიმე და გადაუჭრელ პრობლემასთან. ეს შეიძლება ასეც იყო რამოდენიმე ათეული წლის წინ, როდესაც ძალიან მაღალი იყო ამ მიზეზით სიკვდილიანობა. თუმცა დრო მიდის და მედიცინა ვითარდება. დღეს მიოკარდიუმის ინფარქტი, როგორც წესი, სასიკვდილო განაჩენი აღარ არის. თუკი ძალიან დაგვიანებით არ ხდება პაციენტის კლინიკაში შეყვანა, როგორც წესი კარდიოლოგები ახერხებენ გულის დაზიანებისაგან დაცვას და ადამიანის გადარჩენას. მწვავე ინფარქტის ფაზაშიც კი ექიმი- სპეციალისტი ახალი ტექნოლოგიების გამოყენებით ახერხებს დახშული სისხლძარღვის გახსნას და სისხლის მიწოდების აღდგენას.

რაც შეეხება სიმპტომებს- ტკივილი სტენოკარდიის ან ინფარქტის კლასიკური სიმპტომია. რატომღაც ადამიანებს ჰგონიათ, რომ ტკივილი აუცილებლად მარცხენა მხარეს უნდა იყოს იმისათვის, რომ ის გულის პრობლემას დაუკავშირონ, არადა კლასიკურად, გულთან დაკავშირებული პრობლემის დროს ტკივილს განიცდიან მკერდის შუა ნაწილში, მკერდის ძვლის მიდამოში. თუმცა ტკივილი შეიძლება იყოს გულ-მკერდის არის მარჯვენა მხარეს, ბეჭთან, ყელის ან ქვედა ყბის მიდამოშიც. ისიც შესაძლებელია, რომ საერთოდ არ იყოს ტკივილი და სახეზე იყოს მისი ექვივალენტი, მაგალითად უეცარი ქოშინი.

უფრო სწორი იქნება ვთქვათ, რომ ადამიანს გულის იშემიურ დაავადებაზე ეჭვი შეიძლება გაუჩნდეს მაშინ, თუკი იგი გრძნობს რაიმე სახის, არაბუნებრივ დისკომფორტს, რომელიც შეიძლება ვლინდებოდეს ქვედა ყბის მიდამოდან კუჭის მიდამომდე ნებისმიერ ადგილას.

განსაკუთრებით ყურადღებით უნდა იყვნენ ამ მხრივ რისკ-ჯგუფში შემავალი ადამიანები. როგორც წესი,მამაკაცებში ეს პრობლემა 40 წლის ასაკიდან გვხვდება, ქალებში კი მენოპაუზის შემდეგ. მაგრამ სამწუხაროდ დღესდღეობით, როგორც თქვენ აღნიშნეთ, გულ-სისხლძარღვთა დაავადებები გაახალგაზრდავდა და უფრო დაბალ ასაკშიც არ ვართ მათგან დაზღვეული. ამიტომ აუცილებელია, რომ ნებისმიერი არაბუნებრივი ჩივილის არსებობისას, იქნება ეს ტკივილი თუ მისი ექვივალენტი, რაც საერთო ჯამში იწვევს დისკომფორტს, ადამიანმა მიმართოს ექიმს.

რაც შეეხება დაავადებების მართვას, თქვენ ბრძანეთ, რომ თანამედროვე მედიცინა იძლევა გულ-სისხლძარღვთა დაავადებების ეფექტური მართვის საშუალებას. რა ტიპის მართვაზეა საუბარი?

პირველ რიგში, თუ ჩვენ ვსაუბრობთ მწვავე პროცესზე, ანუ თუ ადამიანს საკმაოდ მწვავე ფორმაში განუვითარდა ტკივილი ან დისკომფორტი და მან მიმართა ექიმს, პირველი ეტაპი ბუნებრივია არის დიაგნოსტიკა. ექიმი ახდენს ჩივილის შეფასებას და უჩნდება ეჭვი გულის იშემიური დაავადების შესახებ. ამის შემდეგ საქმეში ერთვება უკვე დიაგნოსტიკური ალგორითმი – პაციენტს უღებენ კარდიოგრამას, ხდება ექო-კარდიოგრაფიის ჩატარება და გულის სტრუქტურების შეფასება, კეთდება სპეციალური სისხლის ანალიზები.დღეს უკვე არსებობს გარკვეული ტიპის სისხლის ანალიზები, რომლებიც ძალიან მალე იძლევიან პასუხს კითხვაზე, არის თუ არა რაიმე სახის ჩივილი გულის პრობლემებისაგან გამოწვეული. არსებული ალგორითმების საშუალებით დღეს უკვე ადვილად და მკაფიოდ შეიძლება მოხდეს დიფერენცირება, რის შემდეგაც კონკრეტულ პაციენტთან მიმართებაში დგება მკურნალობის სწორი სტრატეგია. ამაში იგულისხმება როგორც მედიკამენტური მკურნალობა, ასევე მაღალტექნოლოგიური საშუალებებიც. როგორც გითხარით, ტექნოლოგიები დღეს უკვე ძალიან განვითარებულია, რამაც მნიშვნელოვნად შეცვალა  მიდგომები, გააადვილა გამოსავლის პოვნა და რაც მთავარია, გაზარდა გადარჩენილი პაციენტების რიცხვი.

აქვე მინდა გკითხოთ, რა რჩევის მიცემა შეგვიძლია იმ ადამიანებისათვის, ვისაც უკვე დაუდგინეს ამ ტიპის დაავადება.პრევენცია უკვე აღარ იქნება შესაძლებელი, მაგრამ რა უნდა გააკეთონ ასეთმა პაციენტებმა გართულებების თავიდან ასაცილებლად?

ასეთ დროს მნიშვნელოვანია ე.წ ,,მეორადი პრევენცია“. მაგ: თუ პაციენტის დიაგნოზი არის სტენოკარდია, ჩვენ ყველაფერს ვაკეთებთ იმისათვის, რომ თავიდან ავიცილოთ მიოკარდიუმის ინფარტქი ან გულის უკმარისობა. ამოსავალი წერტილი კი ისევ და ისევ ცხოვრების ჯანსაღი წესია. მიუხედავად იმისა, რომ დღესდღეობით არსებობს უამრავი მედიკამენტი, რომლებიც ძალიან ეფექტურია როგორც მკურნალობის, ასევე პრევენციის კუთხით, რასაც ემატება ზემოთხსენებული მაღალტექნოლოგიური საშუალებებიც. მიუხედავად ამისა, ჯანსაღი ცხოვრების წესის გარეშე მკურნალობა ვერ იქნება ეფექტური, ეს გამორიცხულია. მის გარეშე არც ერთი ეტაპი ამ პრობლემის მართვის არ არსებობს.

ვისაუბროთ კორონაროგრაფიის შესახებ. ეს პროცედურა იმდენად ხშირად ტარდება უკვე დღევანდელობაში, რომ სიხშირით ის ფაქტიურად გაუტოლდა მარტივ პროცედურებს, რომლებსაც ჩვეულებრივ ვიტარებთ ექიმთან ვიზიტისას.

პირველ რიგში ვთქვათ,თუ რა არის კორონაროგრაფია. ეს არის გულის კორონარული სისხლძარღვების გამოკვლევა, რომლის დროსაც ჩვენ გარკვეული კონტრასტული ნივთიერებებით „ვღებავთ“ სისხლძარღვებს და შემდეგ, რენტგენზე გაშუქებისას ვხედავთ მათ მდგომარეობას. კორონაროგრაფიისას ექიმს შეუძლია ნახოს, ხომ არ არის რომელიმე მათგანი შევიწროებული, რამაც შეიძლება იშემიურ დაავადებამდე მიგვიყვანოს. არსებობს სტაბილური იშემიური დაავადება – სტენოკარდია, რომლის მიზეზიც შეიძლება სწორედ გულის რომელიმე მკვებავი სისხლძარღვის შევიწროება იყოს. არსებობს ე.წ.მწვავე  იშემიური დაავადებებიც, არასტაბილური სტენოკარდია ან მიოკარდიუმის ინფარქტი. ასეთ დროს სისხლძარღვები ან ძალიან შევიწროებულია და მცირე ოდენობის სისხლს ატარებს, ან დახშულია, თუ დაავადების განვითარება დროის მოკლე პერიოდში მოხდა.

რაც შეეხება ჩვენებას -თუ გვაქვს მწვავე სიტუაცია ან სიმპტომები, ანუ ე.წ. „მწვავე კორონარული სინდრომი“, ამ დროს აუცილებელია ამ გამოკვლევის ჩატარება. მწვავე კორონარული სინდრომის სიმპტომებია უეცარი მწვავე ხასიათის ტკივილი ან დისკომფორტის შეგრძნების განვითარება მაშინ, როდესაც პაციენტი მოსვენებულ მდგომარეობაში იმყოფება. თუ დადგინდა, რომ სახეზეა მწვავე სტენოკარდია ან მიოკარდიუმის ინფარქტი, ამ შემთხვევაში აუცილებელია კორონაროგრაფიის ჩატარება. ბოლო წლების განმავლობაში, სწორედ ამ გამოკვლვის ხარჯზე შევძელით ბევრი სიცოცხლის გადარჩენა.

თუ სახეზეა სტაბილური, ქრონიკული სტენოკარდია, ე.წ. „ქრონიკული კორონარული სინდრომი“, აქ ჩვენებები უკვე არ არის ისეთი კატეგორიული, რომ უკლებლივ ყველას ჩაუტარდეს ეს კვლევა. კორონაროგრაფიას ჩვენ მაშინ ვუჩევთ ქრონიკული პრობლემის მქონე პაციენტებს, როცა მიუხედავად ოპტიმალური მედიკამენტური მკურნალობისა, მაინც რჩება ჩივილები და დისკომფორტი, რაც მათ ყოველდთღიურ ცხოვრებაზე ახდენს გავლენას. ამ შემთხვევაში ჩვენ უკვე გავცემთ კორონარული ანგიოგრაფიის ჩატარების რეკომენდაციას. ზოგადად რასაკვირველია საურველია, რომ პაციენტს ჩავუტაროთ ეს გამოკვლევა, რათა უფრო მეტი მონაცემები გვქონდეს პაციენტის გულის მკვებავი სისხლძარღვების მდგომარეობაზე.

არსებობს კორონარების დათვალიერების ალტერნატიული ვარიანტიც, მაგალითად კომპიუტერული ტომოგრაფია. ეს მეთოდი ნაკლებ ინვაზიურია, კონტრასტული ნივთიერებები პირდაპირ ვენაში შედის და შემდეგ, ტომოგრაფიით ხდება მისი დათვალიერება. არ არის საჭირო კათეტერის ჩადგმა ან ზედმეტი ჩარევა.

ქრონიკული კორონარული სინდრომის მქონე პაციენტებში დღეს ამ ტიპის კვლევას სულ უფრო და უფრო ხშირად იყენებენ და კლასიკურ კორონაროგრაფიას უკვე შემდეგ მიმართავენ, თუ ტომოგრაფია დაადგენს ცვლილებებს.შესაძლებელია მაგნიტურ-რეზონანსული ტომოგრაფიის ჩატარებაც, ოღონდ ეს ეხებათ მხოლოდ სტაბილურიმ, ქრონიკული მდგომარეობის მქონე პაციენტებს. ამის შემდეგ ექიმი უკვე წყვეტს თუ რა უნდა გაკეთდეს მდგომარეობის გამოსასწორებლად, საჭიროა სტენტირება თუ შუნტირება.

რაც შეეხება სიხშირეს, მართლაც გაზრდილია მაჩვენებლები თუნდაც ათი წლის წინანდელ მონაცემებთან შედარებით, მაგრამ კორონაროგრაფიის ე.წ. „ბუმი“ უკვე ჩამცხრალია.

თუ აქვს კორონაროგრაფიას რაიმე სახის უკუჩვენება?

ცხადია, ამ შემთხვევაში საქმე არ არის ისე მარტივად, რომ ყველა პაციენტს კარდიოგრამის გადაღებასავით ჩავუტაროთ კორონაროგრაფია. მე ვახსენე ინვაზიური გამოკვლევა, ეს ნიშნავს, რომ გარეული ჩარევა და მანიპულაცია ხდება სისხლძარღვში კვლევის დროს, გამოიყენება კათეტერები. ეს არის ჩარევები, რომლებსაც აქვს თავისი რისკები. მიუხედავად იმისა, რომ ეს რისკები დღესდღეობით მინიმუმამდეა დაყვანილი, მაინც არსებობს გართულების შანსი. ეს ყველაფერი მრავალ ფაქტორზეა დამოკიდებული, მაგალითად რა ტიპისაა სისხლძარღვი, როგორია საერთო მდგომარეობა, ხომ არ არის სახეზე ათეროსკლეროზი და ა.შ. ამიტომ  ეს პროცედურა გარკევულ რისკებთანა რის დაკავშირებული, ამიტომ მასობრივად მისი ჩატარება არასწორია. გასათვალისწინებელია ფინანსური მხარეც. ეს არ არის იაფფასიანი პროცედურა.

ხარჯებთანაა დაკავშირებული კომპიუტერული ტომოგრაფიაც, მიუხედავად იმისა, რომ ის ნაკლები რისკის შემცველია, რადგან ეს მეთოდი არ გულისხმობს უშუალო ჩარევას. აქედან გამომდინარე ექიმი ყველაფერს ითვალისწინებს და მაშინ გასცემს კვლევის ჩატარების რეკომენდაციას, როცა ეს ნამდვილად საჭიროა.

ვისაუბროთ სტენტირებისა და შუნტირების შესახებ. რა არის სტენტირება და შუნტირება, რა განსხვავებაა მათ შორის და როდისაა საჭირო მათი გამოყენება?

როგორც სტენტირების, ასევე შუნტირების მიზანია გულის კორონარულ სისხლძარღვებში არსებული ვითარების გამოსწორება.

სტენტირება  ხდება ინვაზიურად, ანუ სისხლძარღვში გარკვეული გამტარების მეშვეობით მოძრაობა, შევიწროებულ უბანზე გარკვეული მანიპულაცია, რის შემდეგაც შევიწროებული უბანი ფართოვდება, იდგმება სტენტი და ეს გვაძლევს შედეგს, რომ სისხლის მიწოდების პრობლემა აღმოიფხვრება და გამტარიანობა აღდგება. ეს არ არის ქირურგიული პროცედურა.

რაც შეეხება შუნტირებას, ეს უკვე ქირურგიული ჩარევაა, რომელიც გულისხმობს ნარკოზის გაკეთებას და ქირურგის უშუალო მუშაობას სისხლძარღვებზე. ამ დროს როგორც წესი, ხდება შევიწროებული უბნის შემოვლა სხვა სისხლძარღვის მეშვეობით და  სისხლის მიმოქცევის აღდგენა. ცხადია ორივეს თავისი ჩვენება აქვს.

კარდიოლოგები გამოვყოფთ სამ ძირითად სისხლძარღვს, რომლებიც ითვლება გულის მკვებავ ძირითად სისხლძარღვებად. მაგისტრალური სისხლძარღვებია მარცხენა სისხლძარღვი, რომელიც ორ ტოტად იყოფა და მარჯვენა სისხლძარღვი. თუ სახეზეა მასიური დაზიანება, უპირატესობა ენიჭება შუნტირებას.

შეიძლება იყოს მრავლობითი დაზიანება, მაგრამ გადაწყდეს სტენტირება. არიან პაციენტები სამი,ოთხი ან ხუთი სტენტითაც. ეს ყველაფერი ინდივიდუალურად უნდა გადაწყდეს გამომდინარე უშუალოდ ამ პაციენტის მდგომარეობიდან და სისხლძარღვებში არსებული პრობლემებიდან. ძალიან მნიშვნელოვანია პაციენტის თანხმლები მდგომარეობებიც. პრაქტიკულად არ არსებობს პაციენტი მხოლოდ იშემიური დაავადებით. ზოგს მასთან ერთად შაქრიანი დიაბეტი ან ფილტვების ქრონიკული ობსტრუქციული დაავადებები, ზოგს საჭმლის მომნელებელი სისტემის პრობლემები აქვს.

ამიტომ გადაწყვეტილების მიღებას ახდენს სამუშაო ჯგუფი, რომელშიც როგორც წესი, კარდიოლოგის გარდა შედიან ქირურგი და ის სპეციალისტი, ვინც გამოკვლევებს ატარებს. საერთო ჯამში გადაწყვეტილების მიღება ყველასთან ინდივიდუალურად ხდება.

სტენტირებაზე საუბრისას აუცილებლად მინდა გკითხოთ კვლევაზე, რომელმაც დიდი რეზონანსი გამოიწვია საზოგადოებაში. ცოტა ხნის წინ გამოქვეყნებული ეს ვრცელი კვლევა საუბრობდა იმაზეც, რომ ხშირად სტენტირება უტრირებულად გამოიყენება მაშინ, როდესაც თავისუფლად შეიძლება შედეგი მივიღოთ მედიკამენტური მკურნალობით. ითქვა, რომ სტენტირების მაგიერ ზოგ პაციენტთან გამოიყენეს პლაცებოს ეფექტიც, ანუ მათ უთხრეს, რომ ჩაუტარდათ სტენტირება და სინამდვილეში მხოლოდ მედიკამენტებით მკურნალობდნენ.  თუ შეიძლება გვითხარით, რამდენად ახლოა სიმართლესთან ეს მოსაზრება.

საერთოდ, მე არ ვარ მომხრე მსგავსი თემების ფართო აუდიტორიაზე გატანის, რადგან ეს ძალიან სპეციფიკური, ძალიან ფაქიზი საკითხებია, რომელიც თვითონ სამედიცინო საზოგადოებაშიც არაერთგვაროვან რეაქციას იწვევს.

იმ ადამიანებმა კი, რომლებსაც ნაკლები შეხება აქვთ ან საერთოდ არა აქვთ შეხება სამედიცინო სფეროსთან, დიდი შანსია არასწორად მიიღონ და აღიქვან მსგავსი ინფორმაცია.

რაც შეეხება ამ კონკრეტულ კვლევას, ეს  ნამდვილად ძალიან საინტერესი კვლევა იყო,თუმცა პროვოკაციულიც. ის არ |ჩატარებულა ერთ დღეში. მას სხვა მსგავსი კვლევები უძღოდა წინ.

კვლევების ფარგლებში ერთმანეთს შეადარეს პაციენტების ორი ჯგუფი: ერთ ჯგუფს მხოლოდ მედიკამენტებით მკურნალობდნენ, მეორე ჯგუფის პაციენტებს კი გაკეთებული ჰქონდათ სტენტირებაც. წინა კვლევებში არსებულმა სტატისტიკამ აჩვენა, რომ  პროგნოზულად დიდი სხვაობა მკურნალობის შედეგებში არ იყო .

თუმცა აუცილებლად უნდა გავუსვათ ხაზი იმას, რომ ეს კვლევა ეხებოდა მხოლოდ სტაბილური,  ქრონიკული კორონარული სინდრომის მქონე პაციენტებს. იმათ, ვისაც მნიშვნელოვნად არ ჰქონდათ შეზღუდული ფიზიკური აქტივობა. ეს ძალიან მნიშვნელოვანია და არავითარ შემთხვევაში ასეთი პაციენტები არ უნდა გავაიგივოთ მწვავე იშემიური დაავადების მქონე პაციენტებთან.

სხვათა შორის მას შემდეგ, რაც აღმოჩნდა, რომ ოპტიმალურმა მედიკამენტურმა მკურნალობამ კარგი შედეგი აჩვენა, კორონაროგრაფიის ე.წ. „ბუმი“ შემცირდა. სწორედ ამაზე ვისაუბრე გადაცემის დასაწყისში .

მეორე და ძალიან მნიშვნელოვანი თემაა, თუ  რა არის ოპტიმალური მედიკამენტური მკურნალობა. ეს დღემდე ძალიან ბევრი კამათის საგანია.

რასაკვირველია, არის მედიკამენტების ჯგუფი, რომლებიც პრევენციული ხასიათისაა. ამ მედიკამენტებს შეუძლიათ ხელი შეუშალონ ათეროსკლეროზის განვითარებას, აგვაცილონ თავიდან ხელახალი დაზიანება ან დაწყებული პროცესი შეაჩერონ. არის ასევე მეორე ჯგუფი, რომლებიც მუშაობენ სიმპტომების მოხსნაზე. მათი დახმარებით  პაციენტს შესაძლოა მოეხსნას ქოშინი, ტკივილი, მოჭერის შეგრძნება, გაუხანგრძლივდეს დატვირთვის ამტანობა და ა.შ.

სტაბილური ანუ ქრონიკული სინდრომის მქონე პაციენტებში ეს სქემები არსებობს და აქვს ძალიან კარგი შედეგი. სრულიად შესაძლებელია, რომ ასეთ შემთხვევებში არ იყოს აუცილებელი ინვაზიური ჩარევა .

კიდევ მინდა დავძინო, რომ ოპტიმალური მედიკამენტური მკურნალობაც არ არსებობს ცხოვრების ჯანსაღი წესის გარეშე. ეს არის ამოსავალი წერტილი და კიდევ ერთი საინტერესო რამ: როგორც გითხარით, სტატისტიკურად დიაბეტი ასამმაგებს გულ-სისხლძარღვთა დაავადების განვითარების რისკებს, მაგრამ ძალიან საინტერესოა, რომ იმ დიაბეტიან პაციენტებში, ვინც მისდევს ცხოვრების ჯანსაღ წესს, გაცილებით ნაკლებია გართულებები.

გადაცემის აუდიოჩანაწერი