„ნარკოტიკი აქტიურად გამოჩნდა ბაზარზე და ძალიან ტოქსიკურია“ – ცნობილი ექიმი-ნარკოლოგი ზურა სიხარულიძე მოსახლეობას აფრთხილებს

„ნარკოტიკი, რომელიც აქტიურად გამოჩნდა ბაზარზე და არის ძალიან ტოქსიკური, იყიდება როგორც მეფედრონი ან ალფაპვპ ან და შერეულია სხვადასხვა ნარკოტიკებში. ეს არის ნარკოტიკი, რომელიც იპყრობს შენ გონებას და გომონენს!“ – ამის შესახებ ინფორმაციას ცნობილი ექიმი-ნარკოლოგი, ზურა სიხარულიძე ავრცელებს.

როგორ უნდა ამოვიცნოთ პირველადი სიმპტომები და როგორ დავეხმაროთ ადამიანს – მნიშვნელოვანი რეკომენდაციების შესახებ ზურა სიხარულიძე სოციალურ ქსელში წერს.

„კლეფედრონი (4-CMC) – კიდევ ერთი „კრისტალი”, რომელიც დარტყმას იქით უფრო იძლევა, ვიდრე სიამოვნებას.

კლეფედრონი — იგივე 4-ქლორომეთკათინონი – ეკუთვნის სინთეზური კათინონების ოჯახს. ქიმიურად ჰგავს მეფედრონს, მაგრამ ქლორის ატომი აძლევს სხვა ტოქსიკურ პროფილს. გარეგნულად – თეთრი ან მოყვითალო კრისტალები ან ფხვნილი. ხშირად იყენებენ შესუნთქვით, ზოგჯერ ყლაპავენ ან ხსნიან და ინიექციურად იღებენ.

რას იძლევა?

მოქმედებს დოფამინის და ნორადრენალინის დაბრუნებაზე – ანუ აგზავნის ადამიანს ეგრეთ წოდებულ „აპზე“:

ენერგია, ეგო, ლაპარაკი, მუსიკის გაძლიერება, სექსუალური მოტივაცია – მაგრამ ნაკლებად ეიფორია და ემოციური სიახლოვე, რაც მეფედრონის ეფექტია

რისკები?

• ნეიროტოქსიურობა – კვლევები ცხადად აჩვენებს, რომ კლეფედრონი აზიანებს ნეირონებს.

• გულის რისკები – ტაქიკარდია, არტერიული წნევის მატება, არითმიები.

• სიფსიხე და ფსიქოზები – განსაკუთრებით დიდ დოზებზე ან შერევით.

• დამოკიდებულება – სწრაფად ვითარდება ფსიქოლოგიური მიჯაჭვულობა; „ერთი ხაზი“ ხშირად სრულდება binge-ით.

• გადაზიდვა და მოტყუება – საქართველოში და სხვა ქვეყნებში მას ხშირად ყიდიან მეფედრონის სახელით, ანუ მომხმარებელი არ იცის, რას იღებს სინამდვილეში.

საკვანძო მომენტი: კლეფედრონი ბევრად უფრო ტოქსიკურია და არაპროგნოზირებადია, ვიდრე მეფედრონი. სიამოვნება ნაკლებია, ზიანი – მეტი. როგორც ერთმა მომხმარებელმა თქვა: “გარტყმის მეტი ვერაფერი ვიგრძენი.

კლეფედრონის მომხმარებლები რეანიმაციაში ხვდებიან მაშინ, როცა ვითარდება:

1. ჰიპერთერმიული სინდრომი (გადახურება)

ინტენსიური ფიზიკური აქტივობა + ვაზოკონსტრიქცია + სეროტონინერგული აგზნება იწვევს სხეულის ტემპერატურის მკვეთრ მატებას (39–41°C).

კლინიკურად:

• ცხელი, მშრალი კანი;

• დაბნეულობა;

• თირკმლის ან ღვიძლის ფუნქციის დაქვეითება;

• კრუნჩხვები;

• დამთავრდება მულტიორგანული უკმარისობით, თუ დროულად არ მოხდა ინტერვენცია.

2. კრუნჩხვები და აგზნებული დელირიუმი

კათინონებმა (განსაკუთრებით კლეფედრონმა) შეიძლება გამოიწვიოს დოფამინერგული ზედაქტიურობა, რაც ზოგჯერ გადადის:

• გარდაუვალ აგზნებულ მდგომარეობაში (Excited Delirium Syndrome)

• ხშირია ტაკიპნეა, ტაქიკარდია, ძლიერად გამოხატული პარანოია და ძალადობრივი ქცევა

ეს მდგომარეობა საფრთხის ქვეშ აყენებს როგორც პაციენტს, ასევე პერსონალს და ხშირად საჭიროებს სედაციას, სუნთქვის მხარდაჭერას, ინტენსიურ მონიტორინგს.

3. რაბდომიოლიზი + თირკმლის მწვავე უკმარისობა

გადაჭარბებული აგზნების, ტემპერატურის მატებისა და დეჰიდრატაციის ფონზე ვითარდება:

• კუნთოვანი ქსოვილის დაშლა;

• მუქი შარდი, ურია;

• ჰიპერკალიემია და საშიში არითმიები;

4. გულ-სისხლძარღვთა კოლაფსი ან არითმიები

კლეფედრონის ვაზოკონსტრიქტორული ეფექტები და ნორადრენალინის ზრდა იწვევს:

• ჰიპერტენზიურ კრიზს, ტაქიარითმიას

• შემდეგ – გულის შეტევას, აკვაპულს, მიოკარდიუმის დაზიანებას

5. მძიმე ფსიქოზური კრიზი ან სუიციდური ქცევა

კონკრეტული შემთხვევები ფიქსირდება, როცა კლეფედრონის აბსტინენციის ან ბინჯის შემდეგ პაციენტი მძიმე ფსიქოზური ან დეპრესიულ-სუიციდური მდგომარეობით ხვდება რეანიმაციულ განყოფილებაში (ზოგჯერ ბენზოდიაზეპინებისა და ალკოჰოლის ერთდროული გამოყენების ფონზე).

როგორ უნდა დავეხმაროთ:

• პირველადი სიმპტომების სწორად ამოცნობა გადამწყვეტია: თუ ადამიანი აჩვენებს ჰიპერთერმიის, კუნთოვანი სპაზმების, ან დეზორიენტაციის ნიშნებს – აუცილებელია დაუყოვნებელი გადამისამართება რეანიმაციულ სერვისში.

• ზოგჯერ უკვე ფატალური გართულებები ვითარდება 3-4 საათში ბინჯის დაწყებიდან, განსაკუთრებით, თუ ადგილი აქვს მრავალჯერად მიღებას.

ეს არის და მგონი, როცა გაქვს ასეთი ინფორმაცია, არ უნდა გარისკო მაგის მიღება“ – წერს ზურა სიხარულიძე სოციალურ ქსელში.