ტრამპის ტარიფები ვარდების ბაღში: გლობალური ეკონომიკის ნგრევა თუ აშშ-ის ეკონომიკის გათავისუფლება

აშშ-ის პრეზიდენტმა არაერთხელ დაანონსებული მუქარა სისრულეში მოიყვანა და თეთრ სახლში ახალი სატარიფო გადაწყვეტილებები გამოაცხადა, რომელმაც მთელი მსოფლიო მოიცვა და გადასწვდა ევროკავშირს, ჩინეთს და სხვა ქვეყნებს. ბუნებრივია რეაქციები მკვეთრად ნეგატიურია, ხოლო ევროპამ და სხვა ქვეყნებმა შეხვედრი ტარიფების დაწესებაზე დაიწყეს ფიქრი.
სწორედ ეს იყო წამყვანი თემა გადაცემაში „მსოფლიო, როგორც ასეთი“, რომელშიც წამყვანმა და პოლიტიკურმა მიმომხილველმა ბუკა პეტრიაშვილმა ასევე ისაუბრა უკრაინაში მიმდინარე მოვლენებზე, იშვიათ მინერალებზე, აშშ-დანიის ურთიერთობაზე გრენლანდიის საკითხთან მიმართებით და პლუს ტრამპის შესაძლო პირველ საგარეო ვიზიტზე ახლო აღმოსავლეთის ქვეყნებში.

„მთელი მსოფლიოს ყურადღება მიმართული იყო დონალდ ტრამპის დაანონსებული ტარიფების შემოღების ცერემონიასთან დაკავშირებით. ყველას ჰქონდა თავისი შეშფოთება, მოლოდინი, განცდები და ბევრი პასუხგაუცემელი კითხვა იყო, სანამ აშშ-ის პრეზიდენტი გამოაცხადება ტარიფებს.

ის ყოველთვის საუბრობდა, რომ უსამართლოდ ექცეოდნენ აშშ-ს ვაჭრობაში და დაპირდა, რომ დაიცავდა ადგილობრივ მწარმოებლებს, რათა აშშ-ის ეკონომიკა გაეხადა ისევ დიდებული.

ტრამპმა ახალი ტარიფები თეთრი სახლის ვარდების ბაღში წარადგინა და მთელი მსოფლიო მოიცვა, არც დატოვა არცერთი კონტინენტი და რეგიონი. თუმცა არ არის რუსეთი, რომელთანაც აქვს აშშ-ს გარკვეული სავაჭრო ურთიერთობები, მაგრამ მის მიმართ არ შემოუღია.

ტრამპმა აღნიშნა, რომ მისი კეთილი ნებიდან გამომდინარე არ დააწესებდა სარკისებრ ტარიფებს, მაგრამ 50-იანი ფასდაკლებით დაუწესებდა.
ვინ არის ტარიფების ჩემპიონი, ვის წინააღმდეგ შემოიღო ყველაზე მეტად? ორი რიგი წარმოადგინა, რომელიც კონკრეტულ ქვეყნებს ეხება.

პირველ რიგში შეიძლება მივიჩნიოთ ჩინეთი, რომელსაც 34-პროცენტიანი ტარიფები დაუწესა და ჯამში გამოვიდა ჩინეთისთვის უკვე ამოქმედებული 54%-იანი ტარიფი.
დიდი ტარიფები შეხვდა ვიეტნამს – 46%, ტაივანს – 32%, შვეიცარიას – 31%.

საბაზისო ტარიფი იყო 10%, რომელშიც მოხვდნენ დიდი ბრიტანეთი, საუდის არაბეთი, გაერთიანებული საემიროები, უკრაინაც არის მათ შორის და ჩვენი რეგიონიც – აზერბაიჯანი, სომხეთი, საქართველო. ევროკავშირის მიმართ გამოყენებულია 20%-იანი ტარიფი.

ამ ნუსხაში ვერ მოხვდნენ მეზობელი კანადა და მექსიკა. მათ მანამდე დაუწესა 25%-იანი ტარიფი. ტრამპმა განაცხადა, რომ ამ ტარიფებთან ერთად ყველა ავტომობილზე, რომელიც იწარმოება აშშ-ის ფარგლებს გარეთ, აშშ-ში შეყვანაზე დაწესდება კიდევ დამატებით 25%-იანი ტარიფი.

ტრამპის სანქციებმა სერიოზული რეაქციები გამოიწვია. კანადის ახალმა პრემიერმა მარკ კარნიმ განაცხადა, რომ არ დაემორჩილება ამერიკულ წნეხს და საპასუხო ტარიფებით უპასუხებს.

ევროკომისიის პრეზიდენტი ურსულა ფონ დერ ლაიენი ამბობს, რომ ეს შეარყევს გლობალურ ეკონომიკას, გამოიწვევს მნიშვნელოვან რყევებს და დააზიანებს არსებულ წესრიგს. ევროკავშირის სურვილი არ ყოფილა ტარიფების შემოღება, თუმცა მზად არის და აუცილებლად შემხვედრ სატარიფო გადაწყვეტილებასაც მიიღებს.

მკაცრი რეაქცია იყო გერმანიიდან. ავტომწარმოებელთა ფედერაციამ მძიმე გადაწყვეტილება უწოდა. ეს გერმანიის წამყვან ავტომწარმოებლებს 10 მილიარდი ევრო დაუჯდება. გერმანია ასევე განიხილავს შემხვედრი ტარიფების შემოღებას და აქტიურად ჩაერთვება ევროკავშირის გადაწყვეტილებებში.

საფრანგეთის პრეზიდენტმა ემანუელ მაკრონმა სპეციალური შეხვედრა მიუძღვნა დარგების, უწყებების ხელმძღვანელებთან ერთად, სადაც იმსჯელეს თუ როგორი საპასუხო ნაბიჯები უნდა გადაიდგას.

ჩინეთი ასევე მზად არის მოლაპარაკებებისთვის.
სხვათა შორის, მიუხედავად ტრამპის ასეთი გადაწყვეტილებისა, უმრავლესობა, მათ შორის ევროკავშირიც, მზად არის მოლაპარაკების გზით მიიღონ შეთანხმება.

ექსპერტების მოსაზრებით, ეს ცდება ეკონომიკურ და ფინანსურ განზომილებას, დააზიანებს პოლიტიკურ ურთიერთობებს და არ იქნება კარგი სამოკავშირეო ურთიერთობებისთვის.
დონალდ ტრამპის თქმით კი, 2 აპრილი შევა როგორც აშშ-ის ეკონომიკის გათავისუფლების დღე და ამაყია, რომ ხელს აწერს ასეთ ისტორიულ გადაწყვეტილებას, რაც ხელს შეუწყობს აშშ-ის ეკონიმიკის აღორძინებას. მისი შეფასებით, წლების განმავლობაში ძარცვავდნენ ამერიკის ეკონომიკას, უდიერად ეპყრობოდნენ, არაფრათ აგდებდნენ, აშშ-ისგან იღებდნენ უზარმაზარ სარგებელს და სანაცვლოდ არასაკმარის იხდიდნენ აშშ-ის ეკონომიკაში.

კვლევების თანახმად შესაძლოა პრობლემა შეიქმნას, აშშ-ის ეკონომიკა რეცესიაში შევიდეს. გლობალურ ეკონომიკაზე ზეგავლენას მოახდენს, წარმოების შენელების ფაქტორზე, რესურსებზე მოთხოვნაზე, მოკლედ, მთელ დარგებზე უმძიმესი ზემოქმედება შეიძლება მოახდინოს.

ვნახოთ რა ზიანის და რა სარგებლის მომტანი იქნება ტრამპის სატარიფო გადაწყვეტილებები“.

ფოტო: rnz
newsweek
eastidahonews