საქართველოში ბოლო პერიოდში დაძაბული პოლიტიკური ვითარებაა. არ წყდება მრავალათასიანი პროტესტი ე.წ. „გამჭირვალობის“ კანონთან დაკავშირებით. გავლენიანი უცხოური მედია პირველ ეტაპზე ნაკლებად აშუქებდა საქართველოში მიმდინარე პროცესებს, ახლა კი აქტიურად წერს საქართველოს ბუნდოვან სამოვალო ევროპულ პერსპექტივებზე.
აი როგორ შეფასებები კეთდება უცხოურ მედიაში.
საქართველოს ევროკავშირში შესვლა კითხვის ნიშნის ქვეშაა.
ბრიუსელი გმობს მომიტინგეებზე თავდასხმებს.
ევროკავშირმა განაცხადა, რომ საქართველოს მთავრობამ უნდა შეინარჩუნოს დემოკრატიული რეფორმების კურსი თუ ქვეყანას სურს, რომ ევროკავშირს შეუერთდეს. რამდენიმე ევროდეპუტატმა ევროპის კავშირის უმაღლეს წარმომადგენელ საგარეო საქმეთა საკითხებში ჟოზეფ ბორელს თბილისის წინააღმდეგ სანქციების შემოღებისკენ მოუწოდა გამოხატვის თავისუფლების შეზღუდვისა და მოსკოვთან დაახლოების გამო.
🇬🇪🇪🇺 We ask HR/VP @JosepBorrellF to start preparing targeted sanctions against those in Georgia who are steering the country away from its European future.👇We will continue to support Georgia’s pro-European people. pic.twitter.com/9RKPDAF0ed
— Thijs Reuten 🇪🇺🌹 (@thijsreuten) May 13, 2024
ევროკავშირის წარმომადგენელი საგარეო საქმეთა საკითხებში პეტერ სტანო:
„საქართველო კანდიდატი-ქვეყანაა. იმედი გვაქვს და ველოდებით, რომ მისი ხელისუფლება ევროპულ გზას დაუბრუნდება და თავის ვალდებულებებს შეასრულებს, რაც ნებაყოფლობით იკისრა, როდესაც კანდიდატის სტატუსის განაცხადი შეიტანა“.
ევროკომისიამ ასევე დაგმო თბილისი ძალის გადამეტების გამო ოპოზიციონერი პოლიტიკოსებისა და ჟურნალისტების მიმართ. ბრიუსელში ამბობენ, რომ „ქართული ოცნება“ რისკავს, რომ ქვეყანას უკან მოისვრის და ევროკავშირში შესვლის შანსებს შეამცირებს.
27-დან 12 ქვეყანა კავშირს თხოვეს განმარტოს მიიყვანს თუ არა „უცხო ქვეყნის აგენტების შესახებ“ კანონი საქართველოს გაწევრიანებაზე მოლაპარაკებების შეჩერებამდე.
ირლანდიაში უნივერსიტეტის პროფესორი ჯონ ობრენანი:
„მოვიდა დრო ევროკავშირმა ამ ორმაგ თამაშებზე თქვას „საკმარისია“. არ შეიძლება იყო გაწევრიანების პროცესში და ამავდროულად მიიღო კანონმდებლობა, რომელიც ევროკავშირთან შეთანხმების მე-2 ქვეთავს ეწინააღმდეგება“.
რატომ არის ევროპა ასე შეშფოთებული?
საქართველოს პარლამენტი იღებს უაღრესად საკამათო კანონპროექტს, ე.წ. „უცხოელი აგენტების“ შესახებ, რამაც გამოიწვია საპროტესტო გამოსვლები მთელს ყოფილ საბჭოთა რესპუბლიკაში, რომელიც კავკასიაში მდებარეობს.
ათიათასობით ადამიანი დედაქალაქში აპროტესტებს კანონპროექტს. კრიტიკოსები აფრთხილებენ, რომ ის ჰგავს რუსეთში უკვე მიღებულ კანონს უცხოელი აგენტების შესახებ და შეიძლება საფრთხე შეუქმნას საქართველოს ევროკავშირში გაწევრიანებას.
რა უნდა იცოდეთ შეთავაზებული კანონპროექტისა და მის მიერ გამოწვეული აჟიოტაჟის შესახებ.
რა წერია კანონში?
კანონპროექტი ითხოვს ორგანიზაციებისგან, რომლებიც დაფინანსების 20%-ზე მეტს საზღვარგარეთიდან იღებენ, დარეგისტრირდნენ როგორც „უცხოური გავლენის აგენტები“, წინააღმდეგ შემთხვევაში დაჯარიმდებიან.
კანონპროექტი „ქართულმა ოცნებამ“ შეიმუშავა, რომელიც პარლამენტს აკონტროლებს.
საქართველოს პრეზიდენტმა სალომე ზურაბიშვილმა CNN-თან ინტერვიუში კანონპროექტს რუსულის „ზუსტი ასლი“ უწოდა.
მან პირობა დადო, რომ ვეტოს დაადებს კანონპროექტს, მაგრამ ეს ბევრს არ ნიშნავს. საქართველოს მთავრობა საპარლამენტო სისტემაა, რეალური ძალაუფლება პრემიერ-მინისტრ ირაკლი კობახიძეს ეკუთვნის. „ქართული ოცნების“ მილიარდერ დამფუძნებელს, ყოფილ პრემიერ-მინისტრ ბიძინა ივანიშვილს ასევე აქვს მნიშვნელოვანი პოლიტიკური გავლენა.
რატომ არის ეს ასეთი საკამათო?
შემოთავაზებული კანონპროექტი შედგენილია რუსეთის მსგავსი კანონის მიხედვით, რომელსაც კრემლი იყენებდა ოპოზიციისა და სამოქალაქო საზოგადოების სულ უფრო მეტად ჩასახშობად. ბევრი ქართველი შიშობს, რომ კანონპროექტს აქაც ისევე გამოიყენებენ, როგორც ჩრდილოელ სამეზობლობში.
„ქართული ოცნება“ ამტკიცებს, რომ კანონმდებლობა ხელს შეუწყობს გამჭვირვალობას და ეროვნულ სუვერენიტეტს და ასე უპასუხა დასავლეთის კრიტიკას.
მაგრამ კანონის შესაძლო მიღება უფრო ეგზისტენციალურ საკითხს შეეხო: საქართველოს მომავალი ევროპას ეკუთვნის თუ რუსეთს?
საქართველო, ისევე როგორც უკრაინა, 1991 წელს საბჭოთა კავშირისგან დამოუკიდებლობის მოპოვების შემდეგ ორ გეოპოლიტიკურ ძალას შორის იყო მოქცეული.
ბევრი ქართველი გრძნობს მტრობას კრემლის მიმართ, რომელიც საქართველოში 2008 წელს შეიჭრა და ოკუპირებული აქვს მისი ტერიტორიების დაახლოებით 20%.
„ქართულ ოცნებას“ დიდი ხანია ადანაშაულებენ პრორუსული სიმპათიების გამოვლენაში, განსაკუთრებით იმის გათვალისწინებით, რომ ივანიშვილმა თავისი ქონება საბჭოთა კავშირში მოიპოვა.
რა თქვეს სხვა ქვეყნებმა?
ეროვნული უსაფრთხოების საკითხებში თეთრი სახლის მრჩეველმა ჯეკ სალივანმა X-ზე დაწერა, რომ ვაშინგტონი „ შეშფოთებულია საქართველოში დემოკრატიული უკუსვლით“.
„ქართველი პარლამენტარები კრიტიკული არჩევანის წინაშე დგანან – მხარი დაუჭირონ ქართველი ხალხის ევროატლანტიკურ მისწრაფებებს თუ მიიღონ კრემლის სტილის აგენტების კანონი, რომელიც ეწინააღმდეგება დემოკრატიულ ღირებულებებს“, – თქვა მან. ჩვენ ქართველი ხალხის გვერდით ვდგავართ“.
კრემლი ამტკიცებდა, რომ კანონი გამოიყენებოდა „ანტირუსული განწყობების პროვოცირებისთვის“ და დასძინა, რომ პროტესტი „გარედან“ გავლენის ქვეშ იყო.
„ეს არის ჩვეულებრივი პრაქტიკა სახელმწიფოების დიდი ნაწილისთვის, რომლებიც ყველაფერს აკეთებენ იმისათვის, რომ დაიცვან თავი გარე გავლენისგან. ყველა ქვეყანა ამა თუ იმ ფორმით იღებს ზომებს, მაგრამ ყველა ამ კანონპროექტს ერთი და იგივე მიზანი აქვს“, – განაცხადა კრემლის სპიკერმა დიმიტრი პესკოვმა აპრილში.
ევროკომისიის პრეზიდენტმა ურსულა ფონ დერ ლაიენმა თვის დასაწყისში განაცხადა, რომ იგი „დიდი შეშფოთებით“ ადევნებს თვალს საქართველოში განვითარებულ მოვლენებს და კიდევ ერთხელ აღნიშნა ბრიუსელის უკმაყოფილება კანონის გამო.
„საქართველო გზაჯვარედინზეა. ის უნდა დარჩეს ევროპისკენ მიმავალ გზაზე“, – თქვა მან.
შეიძლება თუ არა კანონმა გავლენა მოახდინოს საქართველოს ევროკავშირში გაწევრიანებაზე?
აუცილებლად.
საქართველომ ევროკავშირში გაწევრიანებაზე განაცხადი პირველად 2022 წელს გააკეთა და კანდიდატის სტატუსი დეკემბერში მიიღო, რაც მნიშვნელოვანი, მაგრამ ჯერ კიდევ ადრეული ნაბიჯი იყო ბლოკში გაწევრიანების პროცესში. თუმცა, ბრიუსელმა გასულ თვეში განაცხადა, რომ კანონის მიღება „ნეგატიურად იმოქმედებს“ საქართველოს გზაზე ევროკავშირის წევრობისკენ.
„ევროკავშირი მოუწოდებს საქართველოს, თავი შეიკავოს ისეთი კანონმდებლობის მიღებისგან, რომელმაც შესაძლოა დააზიანოს საქართველო ევროკავშირის გზაზე, გზაზე, რომელსაც მხარს უჭერს საქართველოს მოქალაქეების აბსოლუტური უმრავლესობა.
საქართველო კენჭს უყრის საკამათო კანონს, რომელმაც მასობრივი პროტესტი გამოიწვია
მმართველი პარტია „ქართული ოცნების“ კრიტიკოსები აცხადებენ, რომ კანონპროექტი, რომელსაც ისინი „რუსეთის კანონს“ უწოდებენ, შეიძლება გამოიყენონ სამოქალაქო თავისუფლების შეზღუდვისთვის.
პარლამენტთან ათასობით ადამიანი იკრიბება და აპროტესტებს კანონის მოსალოდნელ გარდაუვალ მიღებას.
ორშაბათს, ბატონმა კობახიძემ ასევე გააფრთხილა, რომ თუ ხელისუფლება კანონპროექტის მესამე მოსმენით უკან დაიხევს, საქართველო დაკარგავს სუვერენიტეტს და “ადვილად გაიზიარებს უკრაინის ბედს”, არ დაუზუსტებია რას გულისხმობდა.
ბოლო დღეებში ინტერნეტში გამოქვეყნებულ ფოტოებსა და კადრებში ჩანს ძალადობრივი შეტაკებები მომიტინგეებსა და პოლიციას შორის.
მომიტინგეები შეშფოთებულნი არიან, რომ კანონმდებლობა გამოიყენებს მთავრობას მისი ოპონენტების დასათრგუნად და საქართველოს ევროკავშირში გაწევრიანების იმედებს ძირს უთხრის.
პარალელები ასევე გავლებულია ავტორიტარულ კანონთან, რომელიც რუსეთში 2012 წელს შევიდა ძალაში და რომელსაც კრემლი მას შემდეგ იყენებს დისიდენტების დასამარცხებლად.
