რა არის რაპორტი და როგორ გამოიყენება ის ბავშვებთან ურთიერთობაში – 7 რჩევა ფსიქოლოგისგან

რა არის რაპორტი და როგორ გამოიყენება ის ბავშვებთან ურთიერთობაში – ამ თემაზე გადაცემაში „7 რჩევა ფსიქოლოგისგან”ფსიქოლოგმა ფსიქოთერაპევტმა, მაკა აბაზაშვილმა ისაუბრა.

რა არის რაპორტი და როგორ გამოიყენება ის ბავშვებთან ურთიერთობაში?

რაპორტი (rapport) არის ემოციური კავშირი ორ ან მეტ ადამიანს შორის, რომელიც ეფუძნება ნდობას, გაგებას, პატივისცემას და გულწრფელ ინტერესს ერთმანეთის მიმართ.

ბავშვებთან რაპორტის დამყარება არის საფუძველი ნებისმიერი პროდუქტიული ურთიერთობისთვის, იქნება ეს თერაპია, სწავლება თუ თამაშის აქტივობები. ბავშვისთვის კომუნიკაციის დამყარება სწორედ თამაშით იწყება და რაპორტის დამყარებასთან ერთად ვისაუბრებ თამაშების რეკომენდაციებზე, რომელიც ეხმარება ამ პროცესის წარმართვას.

რაპორტის, ანუ პირველადი კომუნიკაციის დამყარების რამდენიმე საფეხური არსებობს, რომელსაც დეტალურად გავივლით, მანამდე კი აუცილებელია იმის ხაზგასმა თუ ვისთვის არის მნიშვნელოვანი და საჭირო ეს ინფორმაცია…

მნიშვნელოვანია ყველა პროფესიის ადამიანისთვის ვისაც ბავშვებთან უწევს შეხვედრა და კომუნიკაცია, იქნება ეს ბაღის/სკოლის, მასწავლებელი, აღმზრდელი, ნებისმიერი წრის მასწავლებელი(ხატვა, ცეკვა, ტანვარჯიში და ა.შ) ფსიქოლოგი, თერაპევტი, ფსიქოთერაპევტი, სტომატოლოგი, ოჯახის ექიმი, პედიატრი, საბავშვო მაღაზიის კონსულტანტი, ანიმატორი, გიდი თუ ტრენერი… ჩამონათვალი დიდია…

რაპორტის დამყარების გზებთან მიმართებაში აუცილებელია  ბავშვთა ასაკობრივი თავისებურებების ცოდნაც, ამ თავისებურებების გათვალისწინება ზემოთ ჩამოთვლილი ყველა პროფესიის ადამიანისთვის, ვისაც ბავშვთან უწევს კომუნიკაცია ძალიან მნიშვნელოვანია.

ამ თავისებურებების გათვალისწინება კარგი რაპორტის დამყარების აუცილებელი წინაპირობაა, იმისთვის რომ ბავშვმა დაცულად, მიღებულად და უსაფრთხოდ იგრძნოს თავი, სადაც საკუთარი თავისდა ემოციის გამოხატვისთვის სანდო გარემოა შექმნილი.

ზოგადი რეკომენდაციები რაპორტის დასამყარებლად:

1. ემპათიური მოსმენა – მოუსმინე ბავშვს, არ შეაწყვეტინო, თვალით კონტაქტი შეინარჩუნე და დაანახე, რომ გაინტერესებს. 
2. გრძნობების დასახელება და დამშვიდება – მაგ. „ვხედავ, გაბრაზებული ხარ, ეს შენთვის რთული მომენტია“.
3. პასუხის მორგება ბავშვის ტემპზე და ინტერესებზე – იყავი მოქნილი, ადაპტირდი ბავშვის განწყობაზე. 
4. არ გააკრიტიკო და არ დაიკავო ზედმეტად უფროსული პოზიცია – ავტორიტეტი დამყარებული უნდა იყოს სითბოზე და სტაბილურობაზე – არა შიშზე.
5. მის სიმაღლეზე დაჯდომა – ფიზიკური პოზიცია გავლენას ახდენს ემოციურ კავშირზე ( ბავშვი პატარაა ჩვენ კი მის აღქმაში ძალიან დიდები ვჩანვართ – ამიტომ აუცილებელია გაუთანაბრდე მას) 
6. პოზიტიური ფორმულირება – მაგ. ნაცვლად იმისა, რომ თქვა „არ იყვირო“, თქვი „მითხარი ჩუმად, გისმენ“.
7. მცირე არჩევანის მიცემა – ბავშვებს უყვართ, როცა არჩევანი აქვთ: „გინდა ეს ითამაშო თუ ესთამაში გირჩევნია?“
8. სამყაროს შესწავლა თამაშით – რაპორტის დამყარების საუკეთესო გზა ხშირად არის ერთობლივი თამაში.