კორონაპანდემიის სიმძიმე ყველა მოქალაქეს, ყველა ტიპის ბიზნესს და თითქმის ყველა დასაქმებულს შეეხო, ზოგს – მეტად, ზოგს – ნაკლებად. „ფორტუნამ“ არაერთხელ მოამზადა მასალა სხვადასხვა დაზარალებული სექტორის შესახებ, მათ შორის ტურიზმისა და კაფე–რესტორნების მიმართულებით. ამჯერად, კი ვისაუბრებთ იმ პირებზე, ვინც ბინებს აქირავებდა და ეს მათთვის შემოსავლის ერთადერთი წყარო იყო. როგორ დაზარალდნენ ეს ადამიანები და პანდემიის გარდა, კიდევ რა პრობლემები აქვთ, რაც ბინის მფლობელის და კლიენტის ურთიერთობას უკავშირდება, რა უნდა იცოდეთ, სანამ ბინას გააქირავებთ და რა შემთხვევაში შეიძლება საქმე სასამართლომდე მივიდეს, ამ თემებზე, ჩვენ იურისტს ვესაუბრეთ.
ბინის გაქირავებისას შექმნილი პრობლემები
როგორც გავარკვიეთ, გამქირავებლებს ორი პრობლემა აქვთ – პანდემიის გამო, ისინი ძირითად სეგმენტზე – სტუდენტებზე დიდ იმედებს ვეღარ ამყარებენ, გარკვეული პერიოდის განმავლობაში კი ონლაინსწავლების დროს, მათ კლიენტები ფაქტობრივად, აღარ ჰყავდათ და მეორე – არასტაბილური დამქირავებლები ანუ ისინი, ვინც ბინას ქირაობს, ვითომ გრძელვადიანი პერიოდით და ორ თვეში ბინას ტოვებს ან რჩება ადგილზე, მაგრამ ფულს არ იხდის. რადიო „ფორტუნა“ იურისტ ნიკოლოზ ფხალაძეს დაუკავშირდა და ჰკითხა, ასეთ რთულ ვითარებაში, რა სამართლებრივი ბერკეტი არსებობს გამქირავებლისთვის. როგორც სპეციალისტმა გვითხრა, პირველ რიგში ამისთვის აუცილებელია ხელშეკრულების არსებობა და არა ზეპირსიტყვიერად შეთანხმება.
„ხშირია შემთხვევები, როცა მხარეები ვერ ერკვევიან ერთმანეთში ბინის ღირებულება თვის დასაწყისში უნდა იყოს დაიფაროს, თუ თვის ბოლოს. ჩემი რჩევა იქნება, ხელშეკრულების დადებისას გადახდის გრაფიკი შეადგინონ. ამის შემდეგ ისინი აირიდებენ აღნიშნულ პრობლემას. კიდევ ერთი მნიშვნელოვანი საკითხია, უძრავი ქონების მდგომარეობა. როცა ბინა იმდენად გადატვირთულია და ამოწურული აქვს რესურსი, რომ იქ ცხოვრებისას ბევრი რამ ზიანდება, უკეთესია, ბინით სარგებლობის დაწყებამდე, მხარეებმა შეამოწმონ რა მდგომარეობაშია ბინაში არსებული ნივთები.
ზოგადად თუ რამე გაფუჭდა, დამქირავებელია ვალდებული, დაზიანების შემთხვევაში თავად შეაკეთოს“ , – ამბობს იურისტი.
ვინ არის მაკლერი და რა პასუხისმგბელობა ეკისრება
ზოგადად ბინის გაქირავებისას, ისევე როგორც გაყიდვისას, ხშირად შუამავლის გზას მიმართავენ. ეს შეიძლება იყოს მაკლერი ან უძრავი ქონების აგენტი. ერთი შეხედვით, ეს ერთი და იგივეა. სინამდვილეში კი უძრავი ქონების აგენტი ერთ კონკრეტულ კომპანიას წარმოადგენს, ასეთ დროს, შესაძლოა, ბინის გამქირავებლის მხრიდან უფრო მეტ ნდობასაც იმსახურებდეს, მაკლერი კი არის პირი, რომელიც უმეტესად მარტო მუშაობს, არ წარმოადგენს კომპანიას, თავად აქვს ბაზარი შესწავლილი და დამოუკიდებლად ადგენს ბაზებს. ნებისმიერ შეთხვევაში, როგორც იურისტები გვეუბნებიან, შუამავალს თავისი წილი პასუხისმგებლობა აქვს. გამქირავებელმა შესაძლოა, მას მოსთხოვოს პასუხი, თუ კლიენტი არასტაბილურია და ბინას ორ–სამ თვეში ტოვებს.
„როცა საუბარია ძვირადღირებულ ბინებზე, რომელსაც დროზე ადრე ტოვებს, უძრავი ქონების მეპატრონეს პრეტენზია უკვე მაკლერთან აქვს. ჩემს პრაქტიკაში ყოფილა შემთხვევა, როცა ბინის ქირა თვეში 3000 დოლარამდე იყო, პირველი და ბოლო თვის ფული გადაიხადა მოქალაქემ, მაგრამ მეორე თვეს მან საცხოვრებელი მიატოვა. ასეთ დროს გამქირავებელი ზარალდება, რადგან საუბარია ძვირადღირებულ ქონებაზე და მას სტაბილური კლიენტი სჭირდება. ყოფილა შემთხვევა, როცა უძრავი ქონების აგენტი და დამქირავებელი მეგობრები ყოფილან, მოუტყუებია მოქალაქეს, რომ ვითომ ის მაკლერია, თანხა ორივეს აუღია და წასულან. ასეთ დროს შეიძლება საქმე თაღლითობის მუხლით აღიძრას, თუ ადამიანი შესაბამის უწყებებს მიმართავს, რომ მოკვლევა დაიწყოს, თუმცა საკმაოდ რთული პროცესია“, – ამბობს ნიკოლოზ ფხალაძე.
ყველაზე მთავარი, რასაც იურისტები ხაზს უსვამენ ის ხელშეკრულებაა, რომელიც დამქირავებელსა და გამქირავებელს შორის უნდა გაფორმდეს. სამწუხაროდ, შედარებით დაბალფასიანი ბინების შემთხვევაში, ეს არ ხდება, რაც საქმეს კიდევ უფრო ართულებს. ამიტომ იურუსტები პირველ რიგში შესაბამისი დოკუმენტის გაფორმებას და სპეციალისტებთან კონსულტაციის გავლას გირჩევენ.
